| Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Wat is de zin van ons
bestaan?
Op die vragen hebben we geen antwoord meer. Generaties lang toonde de Kerk of onze ouders ons hoe te leven. Nu worden jonge mensen via televisie, computer en reclamecultuur geconfronteerd met massa's modellen. Was het vroeger beter? Natuurlijk niet. Niemand wil terug naar vroeger. Laten we de uitdaging aangaan om de tijd van nu echt onder de ogen te zien en onze kinderen te leren leven in de wereld van vandaag. |
Prof. Dr. De Wachter is psychiater, psychotherapeut en diensthoofd Systeem- en Gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de K.U.Leuven, campus Kortenberg.
De opkomst op deze infoavond was ruim: een volle zaal aanwezigen uit 25 verschillende scholen in de regio Sint-Niklaas.
"Tout va très bien, madame de la Marquise…"
Maar gaat alles wel altijd zo goed ???
Succes hebben, gelukkig zijn is in onze consumptiemaatschappij heel belangrijk. Onze grootouders dachten dat wanneer ze nu goed leefden, ze later in het paradijs kwamen. Wij willen het paradijs nu.
Het gewone is niet interessant meer. Wij willen héél gelukkig zijn. We willen onze kinderen ook héél gelukkig maken. En dit leidt soms tot pedagogische fouten.
Geluk is een eigen verdienste geworden. Als ik ongelukkig ben is dit mijn fout. Iemand die ongelukkig is, heeft niet genoeg zijn best gedaan.
Nochtans is de kans dat je in je leven een depressie krijgt 24%. Ongelukkig zijn wordt gepsychiatriseerd. Men kleeft overal etiketten op: ADD, ASS, borderline, bipolair… Alles wordt een ziekte en men krijgt er medicijnen voor. Depressie wordt verengd tot een hersenaandoening die men met medicatie kan behandelen.
Wat raadt Prof. De Wachter (de verdrietdokter) aan:
“laten we –alstublieft- een beetje ongelukkig zijn”. Op die manier kunnen we het ongeluk verspreiden en komt het niet allemaal bij een kleine groep losers terecht.
Het is normaal dat wanneer je echtgenote gestorven is, dat je dan verdrietig bent. Daar moet je niet onmiddellijk een pilletje voor nemen.
1. De verbrokkeling van onze maatschappij?Dit heeft te maken met onze individuele vrijheid die we nastreven. Ons sociaal weefsel houdt niet meer. De westerse samenleving is ziek van eenzaamheid, zeker in de steden.
De school kan hier een grote rol spelen, als constructie van gezamenlijkheid. De school heeft een opdracht om verbinding te creëren. In de opvoeding van kinderen hebben de ouders wel de primaire verantwoordelijkheid. De school kan echter een aantal zaken faciliteren.
De globalisering was bedoeld om dingen herkenbaar te maken. Maar het werkt ook vervreemdend.
In steden zien we allemaal dezelfde winkels: van Brussel over Parijs tot in Tokio: H&M,
Zara, …
Er zijn bijvoorbeeld dezelfde leerplannen voor alle scholen. Een lokale realiteit zou daar toch zijn plaats moeten in krijgen.
Geluk in een verbrokkelde samenleving is dikwijls individualistisch geluk. Of usurpistisch geluk, ten koste van anderen. Het is geluk dat niet echt gelukkig is.
Echt geluk heeft te maken met verbinding. "l'enfer c’est le manque des autres".
Ook ons onderwijs vervlakt. Het kind wordt afgerekend op zijn output, op meetbare resultaten. We vergeten dat we meer zijn dan ons brein.
Wat hebben we dan nodig om goed te leven?
- Filosofie: leren kritisch nadenken over alles
- De stilte, de kunst….
- Bidden: in de zin van: toch blijven doorzetten, blijven hoopvol aanwezig zijn, ook als we het niet verstaan of niet weten wat gedaan.
- Pillen zijn soms nodig voor psychisch zieke mensen.
We hebben geen visie meer voor een lange termijn.
Een school vormt daar nog een uitzondering op.
We hebben de neiging om zuiver functioneel te denken. ‘werkt het?’ Zo niet: stop, weg ermee!
De leerling dreigt een consument te worden. De probleemleerlingen gaan van school naar school. Ze worden eruit gehaald en apart gezet.
4. In-fantiel?We leven in een woordenloze beeldcultuur. De jongerencultuur gebruikt meer en meer woordenloze beelden: Youtube filmpjes, korte SMSjes…
De school heeft de functie om woorden aan leerlingen te geven. Scholen kunnen veel doen, maar ouders nog meer! Praat met uw kinderen, zet ze aan om te lezen…
Een generatie geleden was iedereen met de Godsvraag bezig. Nu hebben we ons bevrijd van de dwingelandij van de godsdienst. Maar we hebben niets in de plaats. Samen met de godsdienst hebben we alle verbindende structuren ook langs de kant gezet. We hebben te weinig aanknopingspunten: wat is goed - niet goed? Wat mag ik verbieden? – wat kan ik toelaten?
De mens is een verbindend verhaal. Ook de school heeft een verbindende functie.
Nu is er spijtig genoeg maar één groot verhaal: het consumptionisme. Dit verbindt alle mensen: van hier tot in Tokio. En dit is nodig om ons economisch systeem draaiende te houden. De groei is nodig.
De consumens is een consumerend wezen dat niet meer nadenkt of iets wel nodig is. We gaan reflexmatig consumeren wat we zien.
Twijfel is goed: even wachten en nadenken!
We leven temidden van betekenisloos getater. Er is geen stilte meer. Door gebrek aan stilte worden woorden niet gehoord. We leven in een ADHD-wereld, overal zijn er prikkels. Iedereen heeft met zijn I pod, zijn eigen lawaai.
We moeten leren zwijgen!
Tekst van Levinas: ‘het kleine goede’.
Het kleine goede voltrekt zich van de unieke ene naar de unieke andere. Het streeft ernaar om de mensen tot hun unieke recht te laten komen. Wij zijn nodig, met onze individuele gewetens die gevoelig zijn voor het leed van de unieke andere. Deze gewetens dragen de wereld. In alle deemoed laten we de andere voor gaan. Echte goedheid is klein, bescheiden, wil niet alles oplossen. Maar wil wel één concrete daad van goedheid doen tegenover de ene unieke andere.
Alweer een geslaagde VCOV-infoavond. Alweer eentje die de moeite is om even bij stil te staan, ... tot nadenken stemt!
Receptieaangeboden door de ouderraad van Sint-Carolus.
• "Schitterend!"
• "Ik zou graag nog een uurtje doorgeboomd hebben, helemaal mijn
ding!"
• "Heel goed! Stemt tot nadenken!"
• "Heel boeiend!"
• "Heel boeiend, veel waarheid en heel toepasbaar."
• "Proficiat met de organisatie. Knappe spreker, al twijfel ik daar soms aan. Zonder woorden of met ? Stilte in de zaal aub."
Verslaggeving: Karin Lemmens (coördinator VCOV - Oost-Vlaanderen, verslaggever stuurgroep VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen).
Fotografie: o.m. Karin Lemmens.
Samenstelling en eindredactie van
deze pagina werd verzorgd door Luc Bauwens (stuurgroep VCOV - Federatie
Oost-Vlaanderen, secretaris en webbeheerder).
Reacties? Mail hem, klik daarvoor hier.
------------------------------------
Verslagen van andere info- en vormingsactiviteiten dit schooljaar:
---
Andere schooljaren:
Voor de agenda van VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen, klik hier.
Voor de homepage van VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen, klik hier.