Infoavond "Ondergesneeuwde gevoelens bij kinderen en jongeren"
door Lut Celie
- dinsdag 24 januari 2012, kleuterschool Emmaüs Aalter -

Startpagina

Hoe kunnen we kinderen en jongeren begrijpen? Hoe moeten we hen leren omgaan met hun emoties? Hoe moeten we reageren op hun ontploffingen, hun apatische gedrag?
Er is soms zoveel emotionele woekering en achtergebleven pijn, ondergesneeuwde gevoelens die we niet altijd zien.
Vaak blijken kinderen veel kwetsbaarder dan op het eerste zicht wordt gedacht. Zeker als de veilige grond onder hun voeten verschuift. Hoe kan je als ouder hierbij helpen?
Lut Celie is erkend psychotherapeut en verliestherapeut. Ze begeleidt vooral emotionele processen en groeiprocessen van kinderen, jongeren en volwassenen. Zij is auteur van het boek '
Luister nu eens naar mij! Ondergesneeuwde gevoelens van kinderen en jongeren.'

Wie meer wil vernemen over Lut Celie, kan terecht op haar web: http://www.lutcelie.be/.
Wie uitgebreider kennis wil maken met het project van vzw De Bleekweide, klikt
hier.

De infoavond kende met 170 aanwezigen een ruime opkomst. Zij waren afkomstig uit 35 ouderverenigingen uit de regio.

Lut Celie aan het woord

Inleiding

Het is belangrijk dat wij, als ouders, af en toe stilstaan bij de manier waarop wij omgaan met gevoelens. Soms zitten we vast in oude patronen: altijd flink zijn, gevoelens niet tonen, zich niet kwetsbaar opstellen…

Een warm nest

Een warm nest is het fundament voor de opvoeding van onze kinderen. We kunnen dit creëren door af en toe eens te spelen met onze kinderen, samen te eten, ons werk al eens aan de kant te schuiven en te luisteren, te kijken, samen iets te doen…
Kinderen hebben herstel nodig, als het warme nest een deuk heeft gekregen, bijvoorbeeld bij echtscheiding van de ouders. Kinderen moeten voelen dat ouders hen graag zien, wat er ook gebeurt.

Het emotionele vat

We kunnen onze emoties vergelijken met een vat. In het vat zitten: oude, onverwerkte pijn, achtergebleven kwaadheid, ‘verse’ pijn, frustraties, onrust, pesterijen… 
Als er te veel emoties inzitten, komt het vat onder druk te staan en ontploft het of implodeert het.
Explosie: emoties komen explosief naar buiten: agressie, stuk maken, tieren…
Implosie: naar binnen gericht: zelfpijniging, zelfvernietiging, zelfdoding…

Kijken naar kinderen – ‘de 2 stoelen’

Kijken naar kinderen is kijken door een dubbele bril. De echte boodschap (2° stoel) die kinderen willen geven, zit dikwijls verscholen achter hun vertoonde gedrag (1° stoel). 
Je moet wel de 1° stoel begrenzen, bijvoorbeeld: iemand bijten, kan niet! Maar je moet daarbij wel laten zien dat je de boodschap begrijpt: ‘ik zie dat je boos bent en als je wil, kunnen we daarover spreken.’

Ondergesneeuwde gevoelens – ‘het vat is overvol’ – het praatpapier en de bozendoos

Bij ondergesneeuwde gevoelens, kunnen we drie mogelijke reacties verwachten:
- lichamelijke reacties: rug- en nekklachten,…,
- mentale reacties: concentratie- en geheugenstoringen door opgekropte gevoelens,
- gedragsreacties: vervelend en storend gedrag.
Kinderen zullen zelden in woorden spreken over hun gevoelens. 
We kunnen dan werken met een praatpapier. We geven een blad papier en het kind mag tekenen, schilderen wat hij voelt.
Voorbeeld ‘8 jarig meisje, ouders gescheiden’:
Het meisje tekent een kind met de mond dichtgesnoerd.
Zij was maar 2 dagen/week bij haar papa, terwijl de 2 ‘verse’ kindjes altijd bij haar papa waren. Ze had haar kwaadheid hierover opgekropt. Ze durfde hierover niets zeggen om haar ouders niet te kwetsen.

Het is belangrijk dat we die kinderen leren omgaan met hun verdriet, angst, boosheid. 
Vaak zien we dat kinderen de uiting van hun emotionele pijn uitstellen. Ondergesneeuwde gevoelens komen soms pas jaren later, dikwijls in de puberteit pas, naar boven.
Ondergesneeuwde gevoelens staan de ontwikkeling van kinderen soms in de weg. We zien dan een tijdelijke vertraging of een ontwikkelingsstop.
Voorbeeld ‘Bozendoos’:
Meisje van 11 jaar stopt daar briefjes in, boze gedachten. Daarna gaan we de doos met briefjes samen verbranden. 
Uiting geven aan kwaadheid is belangrijk om agressie te voorkomen. Kwaadheid heeft actie nodig, moet naar buiten gebracht worden.

Bange gevoelens zijn dikwijls geënt op een onveilige bodem. Het is best van niet te overbezorgd te reageren. Je kan beter benadrukken wat het kind allemaal wel durft, kan, doet…

   
een gedreven praatvaar in actie

Hoe kunnen we omgaan met ‘emotioneel’ gedrag van kinderen en jongeren (1° stoel)?

4 stappenplan:

1. Begrenzen: Als ouder zeg je duidelijk dat dit niet kan! Een stemverlaging helpt dikwijls meer dan met een hoge stem beginnen te roepen.
2. Straf of sanctie: Je kan het kind de straf zelf laten bepalen.
3. Erkenning geven: Laat het kind weten dat jij zijn gevoelens begrijpt. Je kan dit doen door te herhalen wat het kind zegt of door de gevoelens die jij ziet bij het kind, te verwoorden. Het is belangrijk dat je het kind, dat iets zegt over zijn gevoelens, niet afblokt.
De ‘waarom’ vraag kan je beter niet stellen. Kinderen weten zelf dikwijls niet waarom ze iets voelen of doen.
4. Werken aan draagkracht van kind: Laat het kind aangeven hoe het probleem opgelost kan worden: ‘hoe zouden wij jou kunnen helpen?’
Sociale vaardigheden leren, is niet mogelijk als de gevoelens geblokkeerd zijn.

Conclusie:

Neem het verdriet niet af van kinderen en jongeren. Het verdriet moet er uit, de tranen moeten er uit.

Reacties uit het publiek

   

Slot

Deze bijzonder boeiende avond werd afgesloten door een slotwoordje van Karin Lemmens, VCOV verantwoordelijke Oost-Vlaanderen en Brussel-Leuven-Mechelen.
Lut Celie werd in de bloemetjes gezet door Francis Moeyaert, voorzitter ouderraad kleuterschool Emmaüs Aalter.

Quotes uit het grote VCOV-boek van de Oost-Vlaamse Federatie:

• "Verrijkend, dynamisch en ontluisterend!"
• "Verfrissend en vrolijk."
• "Luid en duidelijk, benieuwd of de concrete voorbeelden in de praktijk zullen werken."
• "Heb altijd wat kritisch gestaan tegenover bepaalde vormen van psychotherapie. Maar deze aanpak waarbij (ook al) gebruik gemaakt wordt van de creativiteit van de jongeren met ontwikkelingsproblemen, moet misschien wel lukken.", Luc

 

Verslaggeving: Karin Lemmens (coördinator VCOV - Oost-Vlaanderen, verslaggever stuurgroep VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen)

Fotografie, samenstelling en eindredactie van deze pagina werd verzorgd door Luc Bauwens (stuurgroep VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen, secretaris).
Reacties? Mail hem, klik daarvoor hier.

------------------------------------

Verslagen van andere info- en vormingsactiviteiten dit schooljaar:

31/05 Slotavond 24/04 Ilse De Witte 13/03 Oudercafé 24/01 Lut Celie 22/11 Oudercafé 13/10 Gehoorschade 27/09 Oudercafé

---

Andere schooljaren:

2013-2014 2012-2013 2011-2012 2010-2011 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2006-2007 2005-2006 2004-2005 2003-2004 jaarafsluiters

Voor de agenda van VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen, klik hier.

Voor de homepage van VCOV - Federatie Oost-Vlaanderen, klik hier.